Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre ilaç,
fizyolojik sistemleri veya patolojik durumları insanın yararı için değiştirmek
veya incelemek amacıyla kullanılan veya kullanılması öngörülen herhangi bir
madde veya üründür. Besinler ise vücudun yaşamını sürdürmek
için gereksinim duyduğu inorganik ve organik yenilebilen bitki ve hayvan
dokularının tümüdür. Vücut için faydalı olan besinler, bazı ilaçlarla
kullanıldıklarında ciddi sağlık sorunlarına neden olabilirler.İlaçtan fayda
beklenirken yanlış beslenme sonucunda ciddi problemlerle karşı karşıya
kalınabilir. Bir gıda-ilaç etkileşimi;
• Söz konusu ilacın olması gerektiği gibi
çalışmasını engelleyebilmekte,
• Daha iyi veya kötü şekilde yan etki göstermesine
neden olabilmekte ve/veya
• Farklı yan etkilerin görülmesine sebep
olabilmektedir.
Bütün ilaçlarda bu etkileşim söz konusu değildir.
Etkileşim daha çok hangi ilacın hangi besinle,ne zaman ve hangi miktarda
alındığına bağlıdır.
Başlıca dikkat edilmesi gereken durumlar:
Antibiyotikler(eritromisin,tetrasiklin,penisilin,siprofloksasin),süt ve süt ürünleri gibi kalsiyumca zengin
besinlerle,asitli besinler, meyve suları,kafein,domatesle birlikte
alınmamalıdır.Nedeni; asitli besinlerden
dolayı artan mide asidi ilacın midede harabiyetini artırır.Süt ve süt
ürünlerinde yüksek miktarda bulunan kalsiyum ilacın emilimini azaltabilir.
Antikoagülanlar
(kan sulandırıcı ilaçlar)(warfarin,heparin), K
vitamince zengin besinlerle; brokoli,brüksel lahanası ıspanak,lahana ve E
vitaminini yüksek miktarda içeren besinlerle birlikte tüketilmemelidir. K
vitamini antikoagülanların etkisini azaltır. E vitamini, kanama
riskini azaltır.
Antidepresanlar
(psikiyatrik hastalıklarda kullanılan ilaçlar)
(izokarboksazid,diazem,fenelzin),tiamince zengin besinler;eski peynir,fermente
edilmemiş sosis, sucuk,distile edilmemiş alkollü içecek (şarap vb.) incir, bakla,
lahana turşusu,soya sosu, bazı biralar, tavuk veya dana ciğeri ile birlikte
etkileşime girer. Tiaminden zengin besinler hipertansif kriz yaratabilir.
Antidepresan kullanımında iştah problemleri ve metabolizmadaki değişiklikler
sonucu bireyler ağırlık kazanımı riski altındadırlar. Bu yüzden günlük kalori
alımları bir diyetisyen tarafından takip edilmelidir.Antidepresanlarla birlikte
tiamince yüksek besinler alınırsa kan basıncı ölümcül seviyeye çıkabilir.Baş
ağrısı,kusma,taşikardi,göğüs ağrısı,ense
sertliği, hiperpireksi, terleme ve konvülsiyona da sebep olabilir
Kalsiyum
kanal blokörleri (felodipine,nikardipine),greyfurt suyu
ve meyan kökü ile birlikte kullanılmamalıdır.Greyfurt ile birlikte bu ilaçlar
kullanılırsa,ritim bozuklukları,tansiyonda aşırı düşme ve periferal ödem
gelişebilir.Özellikle 70 yaş üstü bireyler için daha büyük risk bulunmaktadır.
Çünkü artan yaşla beraber vücudun ilaçları kompanse etme yeteneği azalmaya
başlamaktadır.
Statinler
(lipid düşürücü ilaçlar)
(atorvastatin,simvastatin,fluvastatin,pravastatin),bu gruptaki ilaçlar greyfurt
suyu ile birlikte kullanılmamalıdır.
Bronkodilatörler
(bronşları genişleten ilaçlar) (ventolin,teofilin)
çay,
kahve, çikolata gibi teofilin içeren besinler,yağlı besinler ve greyfurt ile
birlikte tüketilmemelidir. Bu besinlerle alındığında baş ağrısı, bulantı, kusma
olabilir.
Non steroidal
antienflamatuar ilaçlar (analjezik,antipiretik,antienflamatuar
ilaçlar:ağrı,ateş ve enflamasyonu azaltan ilaçlar) Antienflamatuar ilaç
grubundan olan sulfasalazin(salazopyrin) alkol,folik asit içeren besinler yani
ekmek,mısır gevreği,yeşil yapraklı sebzeler,brokoli,ıspanak,bezelye,portakal ve
mercimek ile birlikte tüketilmemelidir.Yine bu gruptan olan aspirin de
(asetilsalisilikasit) folik asit,C vitamini ve demir içeren besinlerle
tüketildiğinde etki azalmasına sebep olmaktadır. Analjezik ve antipiretik
grubuna giren dolven, novalgin, termacet,tramadolor,dikloron gibi ilaçlar alkol
ile birlikte tüketilmemelidir. Alkol ile birlikte
alındığında mide kanaması ve karaciğer hasarı yapar.
Antihistaminikler
(alerji ilaçları)(avil,yenizin),alkol,kafein,greyfurt ile birlikte
kullunıldığında uyku hali,uyuşukluk,baş dönmesi ve sersemlik yaratabilirler.
Demir preperatları, süt ve süt ürünleri gibi kalsiyumdan zengin
besinler ile birlikte kullanılmamalıdır.
Kullanıldığı durumda; demir emilimini ve
vitamin emilimi azalır.
Laksatifler (bağırsak hareketlerini arttırıcı ilaçlar) süt ve süt ürünleri ve
yemeklerle birlikte alınmamalıdırlar.
Tiroid ilaçları, soya fasülyesi,şalgam,lahana ile birlikte
kullanılmamalıdır. Nedeni ise salgıyı inhibe etmeleridir.
Diüretikler (idrar
söktürücü ilaçlar), Potasyumca zengin
besinler (muz, kayısı, turunçgiller, patates) ile birlikte kullanılmamalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder