Suda eriyen vitaminler:Vitamin B1
Vitamin B2
Nikotinik asit (niasin)
Vitamin B5
Vitamin B6 (piridoksin)
Biotin (Vitamin H)
Folik asit
Vitamin B12
Vitamin C (askorbik asit) dir.
Vitamin B1(tiamin) : Kasların ve sinir sisteminin normal faaliyetini sürdürmesi için gereklidir.Bira mayasında,tohumların embriyo ve kabuk kısımlarında bol miktarda bulunur. Buğday,kepek,taze sebze-meyve,koyun eti , sığır eti,balık eti ,yumurta ve sütte de bolca bulunur. Yetersizliğinde beriberi hastalığı, huzursuzluk, iştah azalması, bellek zayıflığı görülür.
Vitamin B2 (riboflavin) : İnsanlarda diğer vitamin eksikliğiyle birlikte görülen riboflavin eksikliği hallerinde seboreik dermatit (yağ bezlerinin aşırı salgısı), dilde enflamasyon, ağız köşesi çatlakları görülür. Bu durumları önlemek için beslenmemizde karaciğer, böbrek, yumurta, süt, yeşil yapraklı sebzeler, yerfıstığı, mercimek, havuca yer vermeliyiz :)
Niasin: Hücrelerin oksijeni kullanabilmeleri için gereklidir. Reaksiyonlarda koenzim olarak görev yapar. En sık et, süt, yumurta, badem, incir, hurma, limon, mısır, yerfıstığı ve baklagillerde bulunur. İnsanda niasin eksikliğinde derinin güneş gören yerlerinde dermatit, diyare ve demans ile karakterize pellegra hastalığı oluşur. Bu özelliğinden dolayı niasin Pellegra koruyucu faktör PP vitamini diye de bilinir.
Vitamin B5 : Yeşil bitkiler ve birçok mikroorganizma tarafından sentez edilir. Karaciğer, böbrek, yumurta, bira mayası, bezelye, kuru fasulye, süzme bal, karnıbahar, brokoli, lahanada bol miktarda bulunur. Doğada yaygın olarak bulunduğundan ve bağırsak floramız tarafından sentez edildiğinden insanlarda eksikliği görülmez :)
Vitamin B6 : Vücudun savunmasında antikor ve akyuvar yapımında rol oynar.Eksikliğinde migren tipinde baş ağrısı, kansızlık, ciltte kuruluk, görme problemleri, uyuşukluk, adele zayıflığı, kramplar görülür. Önemli kaynakları: karaciğer, böbrek, yumurta, kırmızı et , ekmektir.
Biotin: Birçok mikroorganizma ve bitkiler tarafından sentezlenir.İnsanın biotin ihtiyacının büyük kısmı ince bağırsaklardaki bakteriler tarafından sentez edilen biotinden karşılanır. Yumurta akında bulunan avidin adı verilen bir glikoprotein, biotin ile birleşerek sindirilemeyen ve dolayısıyla bağırsaktan emilmeyen bir kompleks meydana getirir. Başlıca eksiklik semptomları depresyon, saç dökülmesi-güçsüzleşmesi, kas ağrısı, dermatitdir. Başlıca kaynakları: ekmek mayası, tavuk ciğeri, hardal tozu, toz kırmızı biber, yerfıstığı, ayçekirdeği, badem ve fesleğendir.
Folik asit : Kırmızı kan hücrelerinin ve sinir doku oluşumunda önemli yeri vardır.Hücre bölünmesinde görev alır ve bu göreviyle büyüme ve gelişmeye olan etkisi de büyüktür. Anne karnındaki bebeğin sinir sisteminin gelişimde çok önemli rol oynar. En önemli kaynakları başta karaciğer olmakla birlikte yeşil yapraklı sebzelerdir. Besinleri hazırlarken de kayıplar açısından dikkatli olunmalıdır.Yeşil yapraklı sebzeler pişirme şekillerine göre yarıya kadar içeriğindeki folik asiti kaybedebilirler. Eksikliğinde nöral tüp defekti görülür. Nöral tüp: bebeğin beyin dokusundan başlayarak omuriliği de kapsayacak şekilde aşağıya doğru uzanan bir yapıdır. Döllenmeden sonraki 2. ve 3. hafta arasında gelişimini tamamlar. Gelişimde bir problem olması tüpün açık kalmasına neden olur ve bu durum nöral tüp defekti olarak adlandırılır. Bu nedenle gebe kadınlara folik asit takviyesi yapılır. Hatta gebelik planlayan kadınlarda da 400 mg kadar folik asit alımı önerilmektedir.
Vitamin B12 : En önemli kaynakları et ve süt ürünleridir. Bitkisel kaynaklarda B12 yok denecek kadar azdır. Deniz ürünleri, karaciğer, et, daha az miktarda da süt ve türevlerinde bulunur. Eğer B12 vitamin depoları doluysa eksiklik belirtilerinin ortaya çıkması 1-3 yılı bulabilir. En sık görülen eksiklik tablosu pernisiyöz anemidir.
C vitamini : Vitaminler içinde en dayanıksız olan vitamin türüdür.
Önemli görevleri :
-Vücutta kollojen sentezinde görev alır.(Kollojen;dokuları birarada tutan dokulararası proteindir.)
-Kılcal damarların kuvvetli olmasında etkilidir.Kan akımının sağlıklı olmasını sağlar.
-Vücudu bakteri toksinlerinden ve enfeksiyonlardan korur.
-Steroid hormonlarının sentezinde görev alır.
-Demir, kalsiyum, tiamin, riboflavin, folikasit, pantetonik asit, A ve E vitaminlerinin vücutta daha elverişli olarak kullanılmasını sağlar.
Günlük gereksinim yetişkinlerde günde 30 mg dır. Fazla alındığı durumlarda idrarla atılır. Eksikliğinde skorbüt hastalığı, halsizlik, diş eti kanamaları, eklemlerde şişlik, ağrı, kas gücünün azalması, bebek ve çocuklarda büyümenin durması görülür.
Folik asit : Kırmızı kan hücrelerinin ve sinir doku oluşumunda önemli yeri vardır.Hücre bölünmesinde görev alır ve bu göreviyle büyüme ve gelişmeye olan etkisi de büyüktür. Anne karnındaki bebeğin sinir sisteminin gelişimde çok önemli rol oynar. En önemli kaynakları başta karaciğer olmakla birlikte yeşil yapraklı sebzelerdir. Besinleri hazırlarken de kayıplar açısından dikkatli olunmalıdır.Yeşil yapraklı sebzeler pişirme şekillerine göre yarıya kadar içeriğindeki folik asiti kaybedebilirler. Eksikliğinde nöral tüp defekti görülür. Nöral tüp: bebeğin beyin dokusundan başlayarak omuriliği de kapsayacak şekilde aşağıya doğru uzanan bir yapıdır. Döllenmeden sonraki 2. ve 3. hafta arasında gelişimini tamamlar. Gelişimde bir problem olması tüpün açık kalmasına neden olur ve bu durum nöral tüp defekti olarak adlandırılır. Bu nedenle gebe kadınlara folik asit takviyesi yapılır. Hatta gebelik planlayan kadınlarda da 400 mg kadar folik asit alımı önerilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder