Hangi vitamin ne işe yarar ?

     Vitaminler, sağlıklı beslenme için küçük miktarlarda alınmaları zorunlu olan,herhangi birinin eksikliği spesifik bir bozukluk ve hastalık meydana getiren organik maddelerdir. Vitaminler enerji oluşturmazlar,enerji oluşumuna yardım ederler. Vücudumuzdaki bir vitaminin eksikliğini başka bir vitamin tamamlayamaz çünkü her vitaminin düzenlediği mekanizma farklıdır. Bu nedenle beslenmenizde çeşitlilik sağlayarak her vitaminden günlük önerilen miktarda almanız hastalıklara yakalanma riskinizi önemli ölçüde azaltacaktır. "Yeterli ve dengeli beslenme önerileri"  yazımda belirttiğim gibi tabağınız ne kadar renkli olursa (gıda boyası kullanılmış besinler ya da basit şekerlerle renklendirilmiş olan tabaklar değil,sebze ve meyve çeşidinden zengin tabakları kastediyorum tabiki :)) o kadar besin,vitamin,mineral çeşitliliği sağlamış olursunuz. :)

     Genel olarak vitaminler yağda eriyenler,suda eriyenler ve vitamin benzeri bileşikler olarak 3 gruba ayrılırlar.

     Yağda eriyen vitaminler :

 A vitamini : enfeksiyonlara karşı direnci arttırır, büyüme ve gelişme,kemik ve diş gelişimi,göz sağlığı için tüketilmesi önemlidir. Cildin,saçların ve tırnakların sağlıklı kalmasını sağlar.
En fazla havuç, kereviz, marul, portakal, erik, domates, kayısı, kuşkonmaz ve maydonozda bulunur.Eksik alımında gece körlüğü, kseroftalmi, bitot lekeleri, foliküler hiperkeratoz hastalıkları görülür.

D vitamini : ince bağırsaklardan kalsiyumun emilmesini sağlayarak, kalsiyumun kemik ve dişlerde tutulmasını sağlar. En önemli D vitamini kaynağı güneş ışığıdır. Ancak güneş ışığını da belli saatler içinde almak gerekir yanlış saatlerde güneş ışığına maruz kalmak farklı sağlık sorunlarına neden olabilir dikkatli olmak gerekir :) Ev içerisinde aldığınızı düşündüğünüz güneş ışığının D vitamini açısından bir önemi yoktur çünkü camdan D vitamini öncü maddesi geçemez. Günlük 10-15 dakika güneşten yararlanmak D vitamini yetersizliklerini azaltmaktadır. Yenidoğanlar için baktığımızda besin kaynağı anne sütüdür ve anne sütünde  D vitamini ve K vitamini yetersizdir.  Bu nedenle yenidoğana 1. günden itibaren günlük 400 IU D vitamini takviyesi yapılmalıdır. Yetişkinler için en önemli D vitamini kaynakları : balık, balık yağı, yumurta, tereyağı, karaciğer, ettir. Eksikliğinde çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde osteomalazi ve osteoporoz hastalıkları görülür.

E vitamini : hücrelerin yenilenmesini ve daha uzun yaşamasını sağlar. Kozmetikte sıkça kullanılır. Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlatır. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Antioksidan etkilidir. En önemli kaynakları: ceviz,mısır,soya fasulyesi yağı,kereviz,ıspanak,marul,yulaf,arı sütü,buğday,tohumlu besinlerdir. Eksiklik belirtileri, kreatinüri, kas güçsüzlüğü, dayanıksız eritrositlerdir. 

K vitamini : Kanamaya sebep olan hastalıkların araştırılması sırasında keşfedilmiş bir vitamindir. Karaciğerde kanın pıhtılaşma faktörlerinin oluşmasında gereklidir. K vitamini takviyesi kanamalı hastalara verilir. Ayrıca yenidoğanlara ilk 1 saat içinde K vitamini uygulanır. Önemli K vitamini  kaynakları: ıspanak, marul, kabak, yeşil biber, kırmızı et,  mısır, muz, şeftali, çilek gibi besinlerdir. Eksikliğinde kanamaya eğilim artar, pıhtılaşma süresi uzar.